'Hopelijk is de aanscherping genoeg om herhaling te voorkomen'

De bekendmaking volgt twee maanden na de landelijke ophef over de vervroegde vrijlating van een Pool die in 2013 een tweejarige meisje en haar grootouders had doodgereden in het Limburgse Meijel. Sebastiaan D. maakte gebruik van de regeling waardoor buitenlandse gedetineerden eerder worden vrijgelaten maar dan niet meer mogen terugkeren naar Nederland.

Dijkhoff was het niet eens met de vrijlating en kondigde destijds in de Kamer al aan de regels te zullen aanpassen. Hij gaat duidelijker aangegeven welke factoren worden betrokken bij de beslissing om al dan niet strafonderbreking toe te staan. ,,Daarbij doel ik op factoren als de aard, zwaarte, achtergronden en gevolgen van het gepleegde delict", schrijft Dijkhoff. Daarnaast gaat hij duidelijker in de regeling aangeven in welke gevallen strafonderbreking niet aan de orde is. ,,Dan denk ik aan gevallen waarin de belangen van slachtoffers en nabestaanden en de mate waarin de rechtsorde geschokt is als gevolg van de ernst van het delict zich verzetten tegen het verlenen van strafonderbreking", aldus de staatssecretaris.

Dijkhoff zegt begrip te hebben voor de onrust die is ontstaan over de strafonderbreking van Sebastiaan D. ,,De belangen van de nabestaanden en de geschokte reacties van de rechtsorde waren voor mij doorslaggevende redenen om het verzoek tot strafonderbreking in eerste instantie af te wijzen. Door de uitspraak van de Raad voor Strafrechtstoepassing en jeugdbescherming zag ik uiteindelijk geen andere mogelijkheid dan de strafonderbreking toe te wijzen", schrijft Dijkhoff. 

Erik Derijks, die zijn dochtertje en schoonouders verloor bij het verkeersdrama in Meijel, reageert met gemengde gevoelens op Dijkhoffs aankondiging. ,,Voor Moniek (partner) en mij is dit geen verrassing. De staatssecretaris beloofde de regels te zullen aanscherpen tijdens het persoonlijke gesprek dat wij in mei met hem hadden. Hij kwam toen zijn excuses aanbieden voor de vervroegde vrijlating van de Pool.  Al komt de aanscherping voor ons te laat - de spreekwoordelijke mosterd na de maaltijd - toch is het goed dat de regelgeving nu daadwerkelijk wordt aangepakt. Hopelijk genoeg om herhaling in soortgelijke gevallen in de toekomst te voorkomen."

Een inhoudelijke reactie kan de vader van de doodgereden Ize (2) naar eigen zeggen nog niet geven. ,,Ik heb nog geen tijd gehad om de aangekondigde verscherping te bestuderen. Wij zijn gisteravond teruggekeerd van vakantie. We vertrokken op reis om tot rust te komen. We hebben de auto amper uitgepakt en nu gebeurt dit. Hoe dan ook: voor ons is de aanscherping van de regelgeving het maximaal haalbare."

Dat de Poolse doodrijder Sebastiaan D. een verzoek indiende om eerder vrij te komen, had volgens zijn advocaat niks te maken met een gebrek aan medeleven met de nabestaanden. ,,Hij maakt gewoon gebruik van de mogelijkheden die er zijn voor speciale persoonlijke omstandigheden. Een van die mogelijkheden is: de aanstaande geboorte van een kind. En mijn cliënt wilde heel graag bij de bevalling van zijn vrouw in Polen zijn’’, zo verklaarde Rick Engwegen. Het kind waar het om ging, is inmiddels geboren en de vader is sinds april bij moeder en baby.

De raadsman benadrukte dat zijn cliënt geen speciale behandeling kreeg als buitenlander. ,,Voor een Nederlandse gedetineerde was het oordeel precies zo uitgepakt; alleen heet dat dan ‘voorwaardelijke invrijheidstelling’. Bij buitenlanders  wordt dat ‘vervroegde strafonderbreking’ genoemd." Engwegen zei niet verbaasd te zijn dat er opnieuw ophef was ontstaan over de, ook in de ogen van sommige politieke partijen, geringe celstraf die zijn cliënt uiteindelijk heeft uitgezeten. ,,Ik heb daar begrip voor. Bij deze zaak komen natuurlijk veel emoties kijken.’’ 

Sebastiaan D. reed op 19 mei 2013 de 2-jarige Ize Derijks en haar grootouders dood door te hard rijden. Hij kreeg eerst een taakstraf, wat tot grote woede leidde bij Ize’s vader Erik Derijks. Hij gooide een stoel naar de rechtbank. Het filmpje daarvan haalde het nieuws en leidde tot een verhitte discussie over de hoogte van straffen bij dit soort misdrijven. In hoger beroep werd de Pool veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijftien maanden en een rijontzegging van vier jaar. Hij ging in cassatie en verdween uit Nederland maar werd in augustus vorig jaar aangehouden in Engeland.